برای پیشگیری از قطع پای دیابتی، اهمیت مراقبت از پاها و رعایت اقدامات پیشگیرانه بسیار زیاد است. نگهداری بهداشتی از پاها، اهمیت بالایی دارد. مراقبت‌های روزانه شامل شستشو و خشک کردن با دقت پاها، استفاده از کفش‌های مناسب و آسیب نرساندن پاها به حرارت یا سرما میشود. بررسی روزانه پاها برای تشخیص زودهنگام هرگونه زخم، ترک، یا تغییرات در پوست و نظافت کناره‌های ناخن‌ها از دیگر موارد حیاتی است.
انجام فعالیت‌های ورزشی منظم و رعایت رژیم غذایی سالم، کنترل قند خون و فشار خون، مواردی هستند که به کنترل دیابت و پیشگیری از عوارض آن کمک می‌کنند. همچنین، در صورت بروز هرگونه علائم نامطلوب یا آسیب، حتماً به پزشک درمان زخم مراجعه کنید و از مشاوره و درمان مناسب بهره‌مند شوید.
زخم پای دیابتی یکی از عوارض جدی دیابت است. می تواند منجر به قطع پای دیابتی شود. به همین دلیل است که پزشکان اکنون روی درمان زخم پای دیابتی و حفظ آن برای جلوگیری از قطع عضو متمرکز هستند.
آمارهای جهانی انجمن دیابت آمریکا نشان می دهد که هر 30 ثانیه یک نفر یک عضو بدن خود را به دلیل عوارض دیابت از دست می دهد. به طور نگران کننده ای، مطالعات نشان می دهد که تقریبا 50 درصد از بیماران مبتلا به سندرم پای دیابتی (DFS) قطع عضو عمده یا جزئی داشته اند.
خوشبختانه زخم پای دیابتی، انگشت پا یا قطع پا همگی قابل پیشگیری هستند. به عنوان مثال، معاینه منظم پا می تواند خطر قطع عضو را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.از مراقبت مناسب از پا گرفته تا معاینات منظم پا، کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای حفظ سلامت پاهای خود با وجود دیابت انجام دهید.
پای دیابتی چیست؟
پای دیابتی یکی از عوارض ترسناک دیابت است.
قند خون بالا مزمن منجر به آسیب عروق خونی می شود. این شامل رگ های خونی می شود که اعصاب انگشتان پا، پاها و پاها را با اکسیژن و مواد مغذی تامین می کنند.
ابتلا به دیابت کنترل نشده برای مدت طولانی به اعصاب پاهای شما آسیب می رساند. اعصاب آسیب دیده منجر به کاهش یا از دست دادن حس در پا می شود. بنابراین، اگر به هر طریقی پای خود را زخمی کنید، ممکن است تا دیر نشده آن را احساس نکنید.برای پیچیده‌تر کردن اوضاع، زخم‌ها در افراد دیابتی کندتر بهبود می‌یابند، زیرا رگ‌های خونی نمی‌توانند به درستی خون را تحویل دهند.
همه اینها با هم می توانند منجر به زخم پا شوند – زخم باز و غیر التیام بخش پا. اگر زخم به موقع درمان نشود، می تواند عفونی شود. همچنین خطر گسترش عفونت به استخوان وجود دارد و قطع پای دیابتی به عنوان تنها گزینه درمانی باقی می ماند.
چرا دیابتی ها گاهی نیاز به قطع عضو دارند؟
هر زخم پا نیازی به قطع عضو ندارد. ما پزشکان تمام تلاش خود را می کنیم تا از قطع عضو جلوگیری کنیم و انگشتان پا، پاها و پاهای همه بیماران را حفظ کنیم.
با این حال، زمانی که زخم پای دیابتی بهبود نمی‌یابد یا نکروز میشود (بافت مرده دارد)، عفونی میشود یا به بافت عمیق‌تر سرایت می‌کند، قطع عضو ممکن است تنها انتخاب درمانی باشد.
قطع پای دیابتی، در صورت لزوم، از گسترش عفونت به جریان خون (سپسیس) جلوگیری می کند – یک عارضه چشمگیر و کشنده در بسیاری از موارد.اما همه چیز تلخ نیست. کارهای زیادی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا قبل از اینکه این اتفاق بیفتد متوقف شود.
10 راه برای نجات قطع پای دیابتی
1. همیشه پاهای خود را چک کنید
متخصص پا یا متخصص غدد احتمالاً قبلاً به شما گفته است که باید به طور مرتب پاهای خود را معاینه کنید. حتی کوچکترین زخم ممکن است منجر به زخم پای دیابتی شود و به تدریج بدتر شود و نیاز به قطع عضو داشته باشد.
نوروپاتی دیابتی باعث از دست دادن حس پاهایتان می شود. معاینه منظم پا – بدون شک – بهترین راه برای جلوگیری از پای دیابتی و قطع عضو است.ترک‌ها، تاول‌ها، بریدگی‌ها، زائده‌ها و زخم‌ها همگی باید به پزشک اطلاع داده شوند. هنگام بازرسی پای خود وقت بگذارید و بین انگشتان پا را به دقت بررسی کنید.
اگر دید شما ضعیف است می توانید از ذره بین استفاده کنید. اگر خودتان نمی توانید این کار را انجام دهید، می توانید از مراقب خود بخواهید که پاهای شما را برای شما چک کند.
2. پاهای خود را تمیز نگه دارید
اگر دیابت دارید، شستن روزانه پاها می تواند به جلوگیری از قطع پا کمک کند. بهداشت پا یک بخش ضروری از حفظ پای دیابتی است.
حتما پاهای خود را با آب گرم بشویید. نه خیلی گرم، نه خیلی سرد. با استفاده از صابون غیر تحریک کننده پاهای خود را به آرامی مالش دهید. پس از اتمام، به آرامی روی آنها ضربه بزنید، به خصوص بین انگشتان پا. دقت کنید که خیلی محکم مالش نکنید زیرا ممکن است باعث شکستگی پوست شود.
3. سعی نکنید خودتان ضایعات پا را از بین ببرید
مهم نیست که چقدر وسوسه انگیز باشد، شما نمی توانید هیچ گونه زائده، ضایعه یا پلاک را از روی پای خود پاک کنید.فقط یک جراح متخصص پا باید حتی جزئی ترین اقدامات را برای جلوگیری از عوارض انجام دهد.
چه پینه، زگیل یا بونیون باشد، برداشتن ضایعه پوستی پا به روش غیر استریل می تواند منجر به عفونت شود. زخم پا (زخم) غیر قابل بهبودی می تواند ایجاد شود. و اگر عفونت به استخوان سرایت کند، دبریدمان جراحی و قطع پا، پا یا ساق پا ممکن است قابل اجتناب نباشد.
4. هنگام کوتاه کردن ناخن های پا مراقب باشید
هنگام کوتاه کردن ناخن های پا، فقط ناخن های پا را کوتاه کنید. سعی نکنید پوستی را حتی اگر مرده و خشک به نظر می رسد، برش دهید.هنگام کوتاه کردن ناخن های پا باید مراقب باشید تا آسیب تصادفی به شما وارد نشود. به یاد داشته باشید که احساس درد در پا در افراد دیابتی کاهش می یابد.
تعجب خواهید کرد اگر بدانید کوتاه کردن ساده ناخن پا می تواند یک عامل خطر برای قطع عضو باشد. وقت گذاشتن و انجام دقیق آن برای پیشگیری از زخم پای دیابتی ضروری است.
5. از پاهای خود محافظت کنید
هرگز پابرهنه نرو حتی در خانه.
اگرچه ممکن است کاملا بی خطر به نظر برسد، اما اگر دیابت دارید، هرگز نباید با پای برهنه راه بروید. شما بیش از حد ریسک می کنید به عنوان یک دیابتی، باید به خاطر داشته باشید که زخم پا می تواند از کوچکترین زخم ها ایجاد شود. یک ترک کوچک در صورت عدم رسیدگی به موقع می تواند منجر به قطع عضو شود.
بنابراین، دفعه بعد که در خانه قدم می زنید، 10 ثانیه بیشتر برای پوشیدن دمپایی خود وقت بگذارید.
6. روتین مناسب پا داشته باشید
اگر می خواهید پاهای سالمی داشته باشید و می خواهید از قطع پای دیابتی جلوگیری کنید، ممکن است بخواهید بیشتر از این کار کنید.علاوه بر شستن منظم پاها، استفاده از مرطوب کننده، پودر و محصولات محافظ ویژه را نیز در نظر بگیرید تا پوست را مرطوب و صاف نگه دارید.
۷- کفش‌هایی را که مناسب نیستند نپوشید
مهم نیست که چقدر خوب به نظر می رسند، اگر یک جفت کفش روی پای شما فشار می آورد، آن را عوض کنید.پوشیدن کفش های تنگ می تواند انگشتان پا را به هم فشار دهد و باعث آسیب های پوستی شود و احتمالاً منجر به زخم پای دیابتی شود. خرید کفش پای دیابتی
8. سیگار را ترک کنید
سیگار یک عامل خطر مستقل برای بیماری شریانی محیطی است. تا زمانی که سیگار می کشید، توانایی التیام زخم شما کاهش می یابد. اکسیژن و مواد مغذی کافی به زخم شما نمی رسد.اگر در مورد پیشگیری از زخم پا و قطع پای دیابتی جدی هستید، سیگار را برای همیشه ترک کنید.
9. قند خون خود را کنترل کنید
قند خون بالا به طور مزمن ایمنی شما را کاهش می دهد، پیشرفت عوارض را سرعت می بخشد و توانایی بهبود زخم را کاهش می دهد.اطمینان حاصل کنید که سطح قند خون شما همیشه تحت کنترل است. داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید. اگر هنوز قند خون بالا دارید، با متخصص غدد خود قرار ملاقات بگذارید تا برنامه مراقبتی خود را دوباره ارزیابی کند.
10. همیشه با یک متخصص پا چک کنید
شما باید حداقل سالی یک بار به متخصص پا یا جراح پا مراجعه کنید تا پاهای خود را بررسی کنند.
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما به دقت پاهای شما را بررسی می‌کند، از شما در مورد روتین‌تان می‌پرسد و توصیه‌های بیشتری در مورد مراقبت از پا ارائه می‌کند. انجام معاینات منظم برای تشخیص زودهنگام زخم پا و درمان به موقع آن – قبل از اینکه منجر به قطع عضو شود – ضروری است.
مفهوم درمان 4 مرحله ای
برای کسانی که زخم پای دیابتی دارند و در نتیجه بدشکلی پا دارند، مفهوم درمان 4 مرحله ای نتایج خوبی را نشان داده است. طبق آمار، پیشرفت موفقیت آمیز درمان به مرحله 4 خطر قطع پای دیابتی را تا نزدیک به 1 درصد به حداقل می رساند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت ایجاد زخم پا در افراد دیابتی، باید به شدت مراقبت کرد و هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد. اگر زخم به مدت طولانی دوام داشته باشد، در مرحله‌ای که نمایانگر عفونت، التهاب یا تغییرات جدید در زخم است، باید فوراً به پزشک مراجعه شود. علائمی نظیر درد، قرمزی، گرمی، تورم، یا ترشحات غیرعادی از زخم نشانه‌های مشکوک به عفونت هستند و نیازمند اقدام فوری و مشاوره پزشکی می‌باشند.
همچنین، در صورتی که زخم باعث محدودیت در حرکت، تغییر در شدت درد یا احساس درد نامطلوب شود، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد و از راهنمایی و درمان مناسب بهره‌مند شد. هر تغییر غیرعادی یا ناراحتی در زخم پا دیابتی، دلیلی برای مراجعه به پزشک است.
