زخم روی پا چگونه درمان میشود

زخم‌ روی پا یک مسئله جدی که نیازمند توجه و مراقبت توسط پزشک متخصص درمان زخم دارد .این زخم‌ها معمولاً به دلیل فشار مزمن یا آسیب دریافته در پوست پا ایجاد می‌شوند.. آنها به طور خاص در افراد مسن، افراد مبتلا به دیابت، و افراد با اختلالات عروقی متداول هستند. این مقاله به بررسی علل، علائم، و درمان زخم‌های روی پا می‌پردازد.

یکی از عوامل اصلی ایجاد زخم‌ روی پا، فشار مزمن است. این فشار معمولاً به عنوان آقایان موکول (بخصوص در افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری دیابت) یا نقاط فشاری در پاها به علت نشستن بر روی تخت یا صندلی بیش از حد طولانی مدت ایجاد می‌شود. افراد بیش از حد وزن نیز به عنوان گروه خطرناک شناخته می‌شوند. اگر این فشار به مدت طولانی دوره وجود داشته باشد، باعث تخریب پوست و بافت‌های زیرین می‌شود و زخم ایجاد می‌شود.

زخم‌ روی پا دارای علائمی مشخص هستند که معمولاً شامل التهاب، درد، قرمزی و تورم در ناحیه زخم می‌شوند. زخم‌ها می‌توانند در سایز و عمق متفاوتی باشند و ممکن است در برخی موارد نسیمه ناحیه آنها تا بافت‌های عمیقتر گسترش پیدا کند.

پیشگیری و مراقبت از زخم‌ روی پا

اهمیت اقدامات پیشگیری و مراقبت از زخم روی پا به ویژه در افراد مسن و مبتلا به دیابت بسیار بالاست. این اقدامات شامل:

نظارت دقیق بر پوست: افراد باید پوست پاهای خود را روزانه برای شکاف‌ها، التهابات، یا تغییرات دیگر بررسی کنند.

استفاده از کفش و جوراب مناسب: انتخاب کفش مناسب و جورابی که مناسب پاها باشند و فشار نادرست را جلوگیری کنند بسیار مهم است.

کنترل دیابت: اگر شما دیابت دارید، نظارت دقیق بر سطح قند خون و مراقبت از پوست و پاها بسیار حیاتی است.

فشار نمی‌گذارند: اگر شما یا عزیزانی در معرض فشار مزمن هستید، باید از افراد حاذقی که در زمینه مراقبت از پوست تخصص دارند بهره ببرید.

در صورت ایجاد زخم روی پا، مراجعه به پزشک بسیار ضروری است. درمان زخم‌ روی پا ممکن است شامل تمیز کردن زخم، استفاده از پوشش‌های ویژه، و درمان عوارضی نظیر عفونت‌ها باشد. همچنین، تغذیه صحیح و مراقبت مستمر از زخم از اهمیت بسیاری برخوردارند.

در نهایت، زخم‌ روی پا مسائلی جدی هستند که نیازمند مراقبت و پیگیری دقیق هستند. از این رو، اهمیت پیشگیری، تشخیص زودرس، و درمان صحیح این مسئله نباید اغماض شود. توجه به این مسائل می‌تواند به افراد کمک کند تا از عواقب جدی این نوع زخم‌ها جلوگیری کنند و سلامت پوست و پاها را حفظ کنند.

عوامل خطر برای زخم پا

تعدادی از عوامل مختلف می تواند خطر زخم وریدی مزمن ساق پا را افزایش دهد، از جمله:

سن – گردش خون محیطی با افزایش سن کمتر کارآمد می شود.

وریدهای واریسی – دریچه‌های یک طرفه که مانع از حرکت خون به سمت عقب در رگ می‌شوند، از کار می‌افتند. تجمع خون رگ را کشیده و منحرف می کند.

سیگار کشیدن – شناخته شده است که تنباکو عروق سیستم گردش خون را منقبض می کند.

بیماری شریانی – اگر فرد قبلاً سایر بیماری های شریان را داشته باشد، احتمال مشکلات ورید بیشتر است.

برخی اختلالات – از جمله دیابت و آرتریت.

زخم‌های فشاری – افرادی که روی تخت هستند در معرض خطر زخم‌ فشاری هستند که در اثر فشار یا اصطکاک مداوم به پوست آسیب می‌رسانند.

دارو: برخی از داروهای قلبی عروقی می توانند در ایجاد ادم پا (تورم به دلیل تجمع مایعات) و تغییر گردش خون نقش داشته باشند.

زخم های روی پا چگونه تشخیص داده میشود

برای تشخیص درست زخم‌ روی پا، پزشک از مجموعه اقداماتی استفاده می‌کند که شامل مراقبت و بررسی فیزیکی می‌شوند. در ادامه تعدادی از مراحل تشخیص زخم‌های روی پا را شرح می‌دهم:

گفتگو با بیمار

پزشک ابتدا با بیمار گفتگو می‌کند تا اطلاعاتی از تاریخچه پزشکی اش به‌دست آورد. این شامل علائم، عوامل خطر، بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های عروقی، داروهای مصرفی، و تاریخچه زخم می‌شود.

بررسی فیزیکی زخم

پس از گفتگو، پزشک درمان زخم را به دقت بررسی می‌کند. او برای اندازه‌گیری ابعاد زخم (عمق، طول، عرض) و شرح دقیق آن از نظر رنگ، التهاب، تورم، ترشحات، و بوی بد تحقیق می‌کند.

ارزیابی عوامل خطر

پزشک عوامل خطری را که ممکن است زخم را تشدید کنند، مانند فشار مزمن یا عدم توانایی در تغییر وضعیت بدن، ارزیابی می‌کند.

عکسبرداری زخم 

در برخی موارد، پزشک ممکن است از تصاویری مانند اشعه ایکس یا اولتراسونوگرافی برای ارزیابی عمق زخم و وضعیت بافت‌های زیرین استفاده کند.

آزمون‌های تخصصی

پزشک ممکن است نمونه‌برداری از زخم (بیوپسی) یا آزمایش‌های خونی مانند آزمون سطح قند خون انجام دهد تا علت اصلی زخم را تشخیص دهد.

تحلیل زخم

زمانی که پزشک به اطلاعات کافی دست پیدا کرد، او می‌تواند زخم را تحلیل کند و نوع آن (مانند زخم فشاری، زخم دیابتی، یا زخم عروقی) را تشخیص دهد.

تعیین درمان

بر اساس تشخیص، پزشک درمان مناسب را تعیین می‌کند. این شامل تمیز کردن و مراقبت از زخم، استفاده از پوشش‌های مخصوص، مدیریت عوارض نظیر عفونت، و درمان اساسی بیماری ممکن است.

به طور کلی، تشخیص زخم‌ روی پا نیاز به شناخت و تخصص پزشکی دارد. اگر شما یا کسی در خانواده تازه زخمی دارید یا علائمی نظیر درد، تورم، یا قرمزی در پا مشاهده کردید، بهترین کار این است که به پزشک متخصص درمان زخم مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید.

علائم زخم روی پا

علائمی که معمولاً روی ساق پا و مچ پا یافت می شوند
یک زخم فرو رفته و نامتقارن
لبه های زخم به وضوح از پوست اطراف مشخص است
پوست اطراف دست نخورده اما ملتهب است
پوست اطراف ممکن است رنگدانه، سفت یا پینه‌دار باشد
ترشحات زرد مایل به سفید (چرک)
درد، به ویژه در هنگام ایستادن
رگ های واریسی در ساق پا

شایع ترین علت گردش خون ضعیف است

نوع درمان دارویی بستگی به این دارد که آیا زخم ناشی از مشکلات رگ‌ها یا شریان‌ها است.
هدف درمان پزشکی بهبود جریان خون در ناحیه و بهبود زخم است.
گزینه های درمانی شامل باند فشاری، پانسمان و جراحی است.

زخم در قسمت پایین ساق اغلب به دلیل مشکلات وریدها یا شریان ها یا ترکیبی از هر دو ایجاد می شود. هر چه از قلب دورتر باشد، بهبود زخم‌ها طولانی‌تر می‌شود، مخصوصاً در افراد بالای 50 سال.

زخم روی پا شایع ترین علت گردش خون ضعیف است، به ویژه ناتوانی وریدها در بازگرداندن خون بدون اکسیژن از پاها به قلب.

سایر علل یا عوامل خطر عبارتند از فشار طولانی مدت بر روی یک ناحیه (مانند دراز کشیدن طولانی مدت در رختخواب در یک وضعیت، که ممکن است باعث زخم بستر شود)، دیابت مدیریت نشده، کلسترول بالا، سیگار کشیدن، مشکلات رژیم غذایی و گردش خون ضعیف شریانی.

افراد مسن بیشتر در معرض خطر هستند و تعداد زنان مبتلا به زخم پا کمی بیشتر از مردان است زیرا زنان طول عمر بیشتری دارند. گزینه‌های درمانی شامل بانداژ فشاری، دارو، جراحی و (اخیراً) اکسیژن درمانی هیپرباریک است.

زخم ساق پا، ماهیچه ساق پا و گردش خون ضعیف

به طور کلی، سیاهرگ ها خون بدون اکسیژن را از بدن به قلب و سپس به ریه ها می برند. وریدها دارای دریچه های یک طرفه برای جلوگیری از جریان خون به سمت عقب هستند. انقباض ماهیچه ها به ماساژ خون در امتداد سیاهرگ ها کمک می کند.

مشخص نیست که گردش خون ضعیف ورید چگونه باعث ایجاد زخم روی پا می شود. یک نظریه پیشنهاد می‌کند که گلبول‌های سفید خون از سیستم ایمنی در داخل مویرگ‌های ریز به دام افتاده‌اند و سپس به بافت پوست مجاور حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برند. تعداد زیادی گلبول سفید و محصولات جانبی آنها در چرک زخم ساق پا یافت شده است.

درمان زخم روی پا

هدف درمان پزشکی بهبود جریان خون در ناحیه و بهبود زخم است. نوع درمان بستگی به این دارد که زخم ناشی از مشکلات ورید یا شریان است.

درمان زخم شریانی اغلب فوری است. نباید از باندهای فشاری استفاده کرد، زیرا این کار باعث کاهش بیشتر خون می شود. ممکن است برای از بین بردن شریان مسدود شده (آنژیوپلاستی) به جراحی نیاز باشد. در برخی موارد، بخش شریان مسدود شده ممکن است به تعویض جراحی (جراحی بای پس) نیاز داشته باشد. در موارد شدید ممکن است لازم باشد ساق پا قطع شود.

درمان زخم وریدی مزمن پا شامل موارد زیر است:

تمیز کردن زخم – استفاده از پانسمان ها و پمادهای مرطوب و خشک یا جراحی برای برداشتن بافت مرده

پانسمان های تخصصی – طیف وسیعی از محصولات برای کمک به مراحل مختلف بهبود زخم در دسترس هستند. این روزها پانسمان ها کمتر تعویض می شوند، زیرا تعویض مکرر پانسمان سلول های سالم را نیز از بین می برد.

پانسمان های انسدادی (هوا و ضد آب) – زخم ها زمانی که پوشانده شوند بهتر بهبود می یابند. این پانسمان ها باید هر هفته تعویض شوند.

درمان فشرده سازی – فشار داخلی را با استفاده از باند کشی یا جوراب ساق بلند افزایش می دهد. این به ویژه در صورت استفاده از چندین لایه موثر است.

چه درمانی مناسبتر است

دارو – شامل داروهای مسکن و آنتی بیوتیک های خوراکی در صورت وجود عفونت است.

مکمل‌ها – شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد زخم‌ روی پا ممکن است با مکمل‌های معدنی و ویتامینی سریع‌تر بهبود یابد، اما تنها در صورتی که فرد از کمبود رنج می‌برد. روی، آهن و ویتامین C ممکن است استفاده شود.

پیوند پوست – یک روش جراحی است که در آن پوست سالم بر روی محل زخم آماده شده پیوند زده می شود.

سرطان پوست و عفونت – اگر زخم‌ها بهبود پیدا نکنند یا اندازه آن‌ها افزایش یابد، هر دوی این شرایط باید رد شوند.

اکسیژن هیپرباریک – این اکنون یک درمان پذیرفته شده برای زخم روی پا است که در مقابل روش های دیگر بهبودی مانند زخم دیابت مقاومت می کنند.

خطرات عدم پیشگیری از زخم روی پا

تا زمانی که شرایط زمینه ای که منجر به زخم روی پا شما شده است رسیدگی و درمان نشود، در خطر ابتلا به زخم های دیگر هستید. گزینه‌ها می‌توانند شامل درمان واریس، ترک سیگار، بهبود رژیم غذایی و ورزش منظم (مانند 30 دقیقه پیاده‌روی در روز) باشند.

شما باید از حمام آب گرم و یک جا نشستن برای مدت طولانی اجتناب کنید. هر زمان که عملی باشد، می‌تواند به حفظ پای آسیب‌دیده بالاتر از سطح قلب شما کمک کند.

دیابتی ها باید کنترل بهینه قند خون خود را در نظر داشته باشند و مراقبت ویژه ای از پاهای خود داشته باشند.