قانقاریا چیست،روش های درمان آن

قانقاریا مرگ بافت بدن به دلیل کمبود جریان خون یا عفونت جدی باکتریایی است. قانقاریا معمولاً بازوها و پاها از جمله انگشتان پا و انگشتان دست را درگیر می کند. همچنین می تواند در عضلات و اندام های داخل بدن مانند کیسه صفرا رخ دهد.

شرایطی که می تواند به رگ های خونی آسیب برساند و بر جریان خون تأثیر بگذارد، مانند دیابت یا شریان های سخت شده (آترواسکلروز)، خطر ابتلا به قانقاریا را افزایش می دهد.درمان‌های این بیماری ممکن است شامل آنتی‌بیوتیک، اکسیژن‌درمانی و جراحی برای بازگرداندن جریان خون و برداشتن بافت‌های مرده باشد. هرچه قانقاریا زودتر شناسایی و درمان شود، شانس بهبودی بیشتر است.

علائم قانقاریا

هنگامی که قانقاریا بر پوست تأثیر می گذارد، علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تغییر در رنگ پوست – از خاکستری کم رنگ تا آبی، بنفش، سیاه، برنزی یا قرمز
تورم
تاول
درد ناگهانی و شدید به دنبال احساس بی حسی
ترشحات بدبو که از زخم نشت می کند
پوست نازک و براق یا پوست بدون مو
پوستی که در لمس سرد یا خنک می شود

اگر قانقاریا بر بافت‌های زیر سطح پوست شما تأثیر بگذارد، مانند گانگرن گازی یا گانگرن داخلی، ممکن است تب خفیف نیز داشته باشید و به طور کلی احساس ناخوشایندی داشته باشید.اگر میکروب هایی که باعث گانگرن شده اند در بدن پخش شوند، وضعیتی به نام شوک سپتیک ایجاد می شود. علائم و نشانه های شوک سپتیک عبارتند از:

فشار خون پایین
تب، اگرچه برخی از افراد ممکن است دمای بدنشان کمتر از (37 درجه سانتیگراد) باشد.
ضربان قلب سریع
سبکی سر
تنگی نفس
گیجی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

قانقاریا یک بیماری جدی است و نیاز به درمان اورژانسی دارد. اگر درد مداوم و غیر قابل توضیح در هر ناحیه ای از بدن همراه با یک یا چند مورد از علائم و نشانه های زیر دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

تب مداوم
تغییرات پوستی – از جمله تغییر رنگ، گرما، تورم، تاول یا ضایعات – که از بین نمی روند
ترشحات بدبو که از زخم نشت می کند
درد ناگهانی در محل جراحی یا ضربه اخیر
پوستی که رنگ پریده، سخت، سرد و بی حس است

علل ایجاد قانقاریا عبارتند از:

کمبود خون. خون اکسیژن و مواد مغذی را به بدن می رساند. همچنین آنتی بادی هایی را برای سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت ها فراهم می کند. بدون خون رسانی مناسب، سلول ها نمی توانند زنده بمانند و بافت می میرد.
عفونت. عفونت باکتریایی درمان نشده می تواند باعث قانقاریا شود.

زخم تروماتیک. جراحات ناشی از شلیک گلوله یا آسیب‌های له‌کننده ناشی از تصادفات اتومبیل می‌تواند باعث ایجاد زخم‌های باز شود که باکتری‌ها را وارد بدن می‌کند. اگر باکتری بافت ها را آلوده کند و درمان نشود، قانقاریا ممکن است رخ دهد.

گانگرن پا

قانقاریا زمانی رخ می دهد که جریان خون در ناحیه خاصی از بدن قطع شود. کمبود جریان خون باعث مرگ بافت می شود. قانقاریا اغلب انگشتان دست یا پا را درگیر می کند.

انواع قانقاریا

گانگرن خشک این نوع قانقاریا شامل پوست خشک و چروکیده می شود که قهوه ای تا آبی مایل به ارغوانی یا سیاه به نظر می رسد. گانگرن خشک ممکن است به آرامی ایجاد شود. این بیماری بیشتر در افرادی که دیابت یا بیماری عروق خونی مانند تصلب شرایین دارند رخ می دهد.

گانگرن مرطوب. اگر باکتری بافت را آلوده کرده باشد، قانقاریا به عنوان مرطوب شناخته می شود. تورم، تاول و ظاهر خیس از ویژگی های رایج قانقاریا مرطوب است.

قانقاریای مرطوب ممکن است پس از سوختگی شدید، سرمازدگی یا جراحت ایجاد شود. اغلب در افراد مبتلا به دیابت که ناآگاهانه به انگشتان پا یا پا آسیب می رسانند، رخ می دهد. قانقاریای مرطوب باید فوراً درمان شود زیرا به سرعت گسترش می یابد و می تواند کشنده باشد.

قانقاریا گازی به طور معمول بر بافت عضلانی عمیق تأثیر می گذارد. سطح پوست شما ممکن است در ابتدا نرمال به نظر برسد.با بدتر شدن شرایط، پوست ممکن است رنگ پریده شود و سپس به رنگ های دیگری مانند خاکستری یا قرمز مایل به ارغوانی تبدیل شود. پوست ممکن است حبابی به نظر برسد. ممکن است وقتی روی آن فشار می‌دهید به دلیل گاز موجود در بافت، صدای تق تق ایجاد کند.

گانگرن گازی بیشتر توسط باکتری به نام کلستریدیوم پرفرنژنس ایجاد می شود. باکتری ها در جراحت یا زخم جراحی که خون ندارد جمع می شوند. عفونت باکتریایی سمومی تولید می کند که گاز آزاد می کند و باعث مرگ بافت می شود. مانند قانقاریا مرطوب، قانقاریا گازی یک وضعیت تهدید کننده زندگی است.

قانقاریای داخلی یک یا چند اندام مانند روده، کیسه صفرا یا آپاندیس را درگیر می کند. زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به اندام داخلی مسدود شود. به عنوان مثال، اگر روده ها از طریق یک ناحیه ضعیف عضلانی در ناحیه معده (فتق) برآمده شوند و پیچ خورده باشند، ممکن است این اتفاق بیفتد. گانگرن داخلی در صورت درمان نشدن می تواند کشنده باشد.

قانقاریا فورنیه این نوع قانقاریا اندام های تناسلی را درگیر می کند. معمولاً مردان را مبتلا می کند، اما زنان نیز می توانند به آن مبتلا شوند. عفونت در ناحیه تناسلی یا دستگاه ادراری باعث این نوع قانقاریا می شود.

مواردی که می توانند خطر قانقاریا را افزایش دهند عبارتند از:

دیابت. سطح بالای قند خون در نهایت می تواند به رگ های خونی آسیب برساند. آسیب رگ های خونی می تواند جریان خون را به بخشی از بدن کند یا مسدود کند.

بیماری عروق خونی. شریان های سخت و باریک (آترواسکلروز) و لخته های خون می توانند جریان خون را در ناحیه ای از بدن مسدود کنند.

جراحت یا جراحی شدید. هر فرآیندی که باعث آسیب به پوست و بافت زیرین شود، از جمله سرمازدگی، خطر گانگرن را افزایش می دهد. در صورت داشتن یک بیماری زمینه ای که بر جریان خون در ناحیه آسیب دیده تأثیر می گذارد، این خطر بیشتر است.

سیگار کشیدن. افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض خطر قانقاریا هستند.

چاقی. وزن اضافی می تواند به شریان ها فشار وارد کند، جریان خون را کندتر کند و خطر عفونت و بهبود ضعیف زخم را افزایش دهد.

سرکوب سیستم ایمنی شیمی درمانی، پرتودرمانی و برخی عفونت ها مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) می توانند بر توانایی بدن در مبارزه با عفونت ها تأثیر بگذارند.

تزریقات به ندرت، داروهای تزریقی با عفونت با باکتری هایی که باعث قانقاریا می شوند مرتبط هستند.
عوارض بیماری کروناویروس (COVID-19). گزارش‌هایی مبنی بر ابتلای افراد به قانقاریای خشک در انگشتان دست و پا پس از ابتلا به مشکلات انعقادی خون مرتبط با کووید-۱۹ (انعقاد خون) گزارش شده است. برای تایید این پیوند به تحقیقات بیشتری نیاز است.

عوارض بیماری قانقاریا

گانگرن اگر فوراً درمان نشود می تواند منجر به عوارض جدی شود. باکتری ها می توانند به سرعت به بافت ها و اندام های دیگر گسترش یابند. ممکن است برای نجات جان خود نیاز به برداشتن یک عضو بدن (قطع عضو) داشته باشید.برداشتن بافت عفونی می تواند منجر به جای زخم یا نیاز به جراحی ترمیمی شود.

چگونه می توان گانگرن را تشخیص داد؟

پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی شما می پرسد. ممکن است داشته باشید:

آزمایشات خون اینها به دنبال باکتری هستند یا علائم عفونت را بررسی می کنند، مانند تعداد گلبول های سفید خون بیش از حد معمول.

تست های تصویربرداری آزمایش‌های CT و MRI به پزشک شما می‌گویند که آیا قانقاریای شما گسترش یافته است یا خیر و آیا گاز در بافت‌های شما انباشته شده است یا خیر. در آرتریوگرام، پزشک رنگ را به خون شما تزریق می‌کند و سپس برای بررسی جریان خون و جستجوی عروق مسدود شده، عکس‌برداری با اشعه ایکس می‌گیرد.

فرهنگ ها پزشک شما ممکن است نمونه‌ای از خون، مایع یا بافت بگیرد و آن را زیر میکروسکوپ برای علائم باکتری یا مرگ بافت بررسی کند.عمل جراحی. این می تواند قانقاریای داخلی را تأیید کند یا به پزشک اطلاع دهد که آیا قانقاریا گسترش یافته است یا خیر.

جلوگیری و پیشگیری از قانقاریا

در اینجا چند راه برای کمک به کاهش خطر ابتلا به قانقاریا وجود دارد:

اگر دیابت دارید، کنترل سطح قند خون بسیار مهم است. همچنین مطمئن شوید که روزانه دست ها و پاهای خود را از نظر بریدگی، زخم و علائم عفونت مانند قرمزی، تورم یا تخلیه معاینه می کنید. از پزشک خود بخواهید حداقل سالی یک بار دست و پای شما را چک کند.

کاهش وزن. اضافه وزن خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد. این وزن همچنین به شریان ها فشار می آورد و جریان خون را کند می کند. کاهش جریان خون خطر عفونت را افزایش می دهد و باعث کندی بهبود زخم می شود.

سیگار نکشید و از تنباکو استفاده نکنید. مصرف طولانی مدت تنباکو به رگ های خونی آسیب می رساند.

دست هایتان را بشویید. بهداشت را خوب رعایت کنید. هر زخم باز را با آب و صابون ملایم بشویید. دست ها را تمیز و خشک نگه دارید تا زمانی که خوب شوند.

سرمازدگی را بررسی کنید. سرمازدگی جریان خون را در ناحیه آسیب دیده بدن کاهش می دهد. اگر پوستی دارید که رنگ پریده، سفت، سرد و بعد از قرار گرفتن در دمای سرد بی حس شده است، با پزشک متخصص خود تماس بگیرید.