زخم اسکار و چگونگی درمان آن

زخم اسکار، یک نوع زخم است که به دلیل پزشکی یا جراحی به جا می‌ماند و اغلب از زخم‌های عمیقتر و بزرگتر به عنوان نتیجه‌ای از ترمیم بافت بدن پس از صدمات یا جراحی‌هایی مانند برش‌ها، شکاف‌ها، سوختگی‌ها و دیگر آسیب‌های بافتی ایجاد می‌شود. زخم‌های اسکار معمولاً با بافت اسکاری تازه که ظاهر آن‌ها رنگی مختلف از بافت طبیعی دارد، تشخیص داده می‌شوند. این بافت اسکاری ممکن است مناطقی از بدن را تحت پوست کاملاً تغییر دهد و اغلب نرمی و انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به بافت طبیعی دارد. زخم‌های اسکار ممکن است به صورت موقت یا دائمی باقی بمانند و بستگی به اندازه و مکان آسیب دیده و توانایی ترمیم بافت بدن دارند.

جای زخم اسکار چیست؟

اسکارها به عنوان بخشی از فرآیند بهبود پس از بریدگی یا آسیب دیدگی پوست ایجاد می شوند. پوست با رشد بافت جدید خود را ترمیم می کند تا زخم را به هم نزدیک کند و شکاف های ناشی از آسیب را پر کند. بافت اسکار عمدتا از پروتئینی به نام کلاژن ساخته شده است.

اسکارها در هر شکل و اندازه ایجاد می شوند. برخی از اسکارها بزرگ و دردناک هستند، در حالی که برخی به سختی قابل مشاهده هستند. افرادی که پوست تیره دارند، و همچنین افراد مو قرمز، بیشتر در معرض اسکارهای کلوئید هستند. کلوئیدها اسکارهای برجسته ای هستند که رشد کرده و فراتر از ناحیه آسیب دیده گسترش می یابند. بسته به اندازه، نوع و محل آنها، اسکارهای شما ممکن است ناخوشایند به نظر برسند و حتی ممکن است حرکت را دشوار کنند.

همه اسکارها نیاز به درمان ندارند و بسیاری از آنها با گذشت زمان از بین می روند. اگر جای زخم شما را آزار می دهد یا باعث درد می شود، درمان ها می توانند کمک کننده باشند.

زخم اسکار چقدر شایع هستند؟

تقریباً همه افراد دچار نوعی اسکار می شوند، چه در اثر تصادف، عمل جراحی، آکنه یا بیماری مانند آبله مرغان . جای زخم بر افراد در هر سن و جنسیت تاثیر می گذارد.

علائم زخم اسکار چیست؟

وقتی زخم اسکار برای اولین بار روی پوست روشن‌تر ایجاد می‌شود، معمولاً صورتی یا قرمز است. با گذشت زمان، رنگ صورتی محو می‌شود و جای زخم کمی تیره‌تر یا روشن‌تر از رنگ پوست می‌شود. در افرادی که پوست تیره دارند، اسکارها اغلب به صورت لکه های تیره ظاهر می شوند. گاهی اوقات زخم ها خارش دارند و ممکن است دردناک یا حساس باشند.

درمان جای زخم و از بین بردن جای زخم

درمان جای زخم و از بین بردن آن دو جنبه مهم در مراقبت از پوست پس از آسیب‌دیدگی هستند. درمان جای زخم معمولاً با هدف کاهش التهاب و بهبود ظاهر پوست انجام می‌شود. روش‌های رایج شامل استفاده از رفعع اسکار، کرم‌های حاوی سیلیکون، و داروهای موضعی است که باعث تسریع در بهبود پوست و جلوگیری از ضخیم شدن جای زخم می‌شوند. این روش‌ها به تحریک تولید کلاژن کمک کرده و از تشکیل بافت زخم جدید جلوگیری می‌کنند. در موارد شدیدتر، تزریق کورتیکواستروئید یا استفاده از لیزر برای کاهش التهاب و بهبود جای زخم توصیه می‌شود.

از بین بردن جای زخم که معمولاً برای زخم‌های قدیمی یا عمیق‌تر به کار می‌رود، به روش‌های پیشرفته‌تری نیاز دارد. استفاده از لیزر درمانی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش جای زخم است که با تحریک لایه‌های زیرین پوست و بازسازی بافت، جای زخم را به مرور زمان کمرنگ‌تر می‌کند. همچنین، میکرودرم ابریژن و درم ابریژن روش‌های دیگری هستند که با لایه‌برداری پوست، به بازسازی بافت کمک کرده و جای زخم را کمتر قابل مشاهده می‌کنند. در موارد خاص‌تر، جراحی پلاستیک به‌عنوان آخرین راه‌حل برای حذف کامل جای زخم پیشنهاد می‌شود، اما این روش معمولاً برای زخم‌های بسیار عمیق یا بدشکل استفاده می‌شود.

انواع زخم اسکار کدامند

جای زخم اسکار می تواند در هر نقطه از پوست ایجاد شود. انواع مختلفی از اسکار وجود دارد، از جمله:

انقباض: اغلب پس از سوختگی ایجاد می شود، اسکار انقباض باعث سفت شدن پوست می شود. این اسکارها می توانند حرکت را دشوار کنند، به خصوص زمانی که جای زخم به عضلات و اعصاب وارد شود یا روی یک مفصل رخ دهد.

افسرده (آتروفیک): این اسکارهای فرورفته اغلب ناشی از آبله مرغان یا آکنه هستند. آنها شبیه گودال های گرد یا فرورفتگی های کوچک در پوست هستند. اسکارهای یخ شکن نیز نامیده می شوند و اغلب روی صورت ایجاد می شوند. اسکارهای آکنه ممکن است با افزایش سن بیشتر مشخص شوند زیرا پوست به مرور زمان کلاژن و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد.

صاف: اگرچه ممکن است در ابتدا کمی برآمده باشد، اما این نوع اسکار با بهبودی صاف می شود. اسکارهای صاف اغلب صورتی یا قرمز هستند. با گذشت زمان، ممکن است کمی روشن تر یا تیره تر از پوست اطراف شوند.

کلوئیدها: این اسکارها در بالای سطح پوست قرار می گیرند و در خارج از ناحیه زخم پخش می شوند. بافت اسکار بیش از حد رشد کرده می تواند بزرگ شود و ممکن است بر حرکت تأثیر بگذارد.

برآمده (هیپرتروفیک): هنگامی که انگشت خود را روی آن می گذارید، می توانید یک اسکار هیپرتروفیک را احساس کنید. این اسکارهای برجسته ممکن است با گذشت زمان کوچکتر شوند، اما هرگز به طور کامل صاف نمی شوند. بر خلاف کلوئیدها، آنها رشد نمی کنند یا فراتر از ناحیه زخمی گسترش نمی یابند.

ترک‌های پوستی: وقتی پوست به سرعت منبسط یا کوچک می‌شود، بافت‌های همبند زیر پوست آسیب می‌بینند. علائم کشش اغلب در دوران بارداری، بلوغ یا پس از افزایش یا کاهش وزن زیاد ایجاد می شود. معمولاً روی سینه‌ها، شکم، ران‌ها و بازوها ظاهر می‌شوند.

چه چیزی باعث ایجاد زخم اسکار می شود؟

جای زخم بخشی از روند بهبودی بدن است. به عنوان بخشی از سیستم ایمنی بدن شما، پوست مانعی برای محافظت از شما در برابر میکروب ها و سایر مواد مضر است. هنگامی که پوست آسیب می بیند، بدن بافت جدیدی از کلاژن ایجاد می کند تا به بسته شدن مجدد خود کمک کند.

کلاژن نقش های مهمی در سراسر بدن شما ایفا می کند، از جمله حجیم کردن پوست و کمک به محافظت از غضروف از مفاصل. هنگامی که یک اسکار ایجاد می شود، رشته های کلاژن پوست آسیب دیده را ترمیم می کنند و هر ناحیه باز را می بندند. بافت جدید از شما در برابر عفونت محافظت می کند.

اسکار چگونه تشخیص داده می شود؟

شما به راحتی می توانید اکثر اسکارها را خودتان با توجه به ناحیه ای از پوست که از آسیب بهبود یافته است، تشخیص دهید. اسکارها اغلب تیره تر، روشن تر یا صورتی تر از پوست اطراف به نظر می رسند.

متخصص درمان زخم شما یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی جای زخمی که باعث ایجاد مشکل شده است انجام می دهد. ارائه دهنده شما به اندازه، بافت و رنگ اسکار نگاه می کند تا نوع آن را تعیین کند. درمان ها بسته به نوع زخم اسکار، محل آن، علت آن و مدت زمانی که آن را داشته اید متفاوت است.

راه های درمان زخم اسکار چیست؟

درمان ها می توانند اندازه یا ظاهر اسکار را کاهش دهند، اما جای زخم هرگز به طور کامل از بین نمی رود. برخی از درمان ها از ایجاد اسکار به هنگام بهبود زخم جلوگیری می کنند. درمان اسکار عبارتند از:

درم ابریژن: یک درمان رایج زخم اسکار آکنه، درم ابریژن لایه بالایی پوست را با “سنباده زدن” ملایم پوست از بین می برد. این روش پوست را نرم و صاف می کند و می تواند ظاهر جای زخم را بهبود بخشد.

تزریقات: پزشک متخصص شما دارو را مستقیماً به جای اسکار تزریق می کند و آن را کوچکتر و صاف تر می کند. تزریق کورتیکواستروئید می تواند اندازه اسکارهای کلوئیدی را کاهش دهد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است داروهایی مانند بلئومایسین (Bleo 15k™) و فلورواوراسیل (Adrucil® یا 5-FU) را برای درمان سرطان تزریق کند تا جای زخم‌ها را صاف کند و خارش و درد را کاهش دهد.

درمان های لیزری: چندین نوع درمان با لیزر و نور می توانند جای زخم ها (از جمله اسکار آکنه) را کمتر به چشم بیاورند. لیزر درمانی زخم از طول موج خاصی از نور برای ایجاد یک عمل خاص در پوست استفاده می کند. پرتو V یک لیزر رنگی پالسی با طول موج 595 نانومتر (نانومتر) است که رگ های خونی کوچک پوست را هدف قرار می دهد. گاهی اوقات اسکارها صورتی یا قرمز باقی می‌مانند، زیرا رگ‌های خونی جدیدی که برای التیام زخم ایجاد شده‌اند، پس از اتمام کار هرگز فروکش نمی‌کنند.

این لیزر می تواند رگ های کوچک را از داخل به بیرون سوزانده تا آنها را از جای زخم پاک کند و اجازه دهد رنگ صورتی یا قرمز محو شود. این عمل همچنین ممکن است به صاف شدن جای زخم در صورت ضخیم شدن آن اگر خیلی نازک باشد کمک کند. لیزرهای دیگر (مانند لیزر فراکسل) می‌توانند ستون‌های کوچکی از بافت درون اسکار را تبخیر کنند تا رشته‌های کلاژن را بشکنند و اجازه دهند اسکار بازسازی شود و انعطاف‌پذیرتر شود.

فشار درمانی: بانداژ، پانسمان یا جوراب الاستیک در طول فرآیند بهبود زخم را تحت فشار قرار می دهد. فشار از تشکیل اسکار جلوگیری می کند یا اندازه آن را کاهش می دهد. ماساژ درمانی همچنین می تواند به شکستن بافت اسکار کمک کرده و به بازسازی آن کمک کند.

جراحی اصلاح اسکار: طیف وسیعی از روش های جراحی زخم می تواند یک اسکار را حذف کند، ظاهر آن را بهبود بخشد یا پوست را از ناحیه دیگری (پیوند پوست) پیوند بزند. این مبادله یک نوع اسکار با اسکار متفاوت و ارجح تر است.

کرم ها و پمادهای موضعی: استفاده از پماد سیلیکون روی جای زخم اسکار ممکن است آن را کوچکتر کند یا از تشکیل آن جلوگیری کند. یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است استفاده از کرم کورتیکواستروئیدی یا ورقه ژل سیلیکونی را در ناحیه مورد نظر توصیه کند. اگر پوست تیره دارید، از ارائه دهنده خود در مورد استفاده از کرم روشن کننده پوست با هیدروکینون برای روشن کردن جای زخم بپرسید.

آیا می توانم از ایجاد زخم اسکار جلوگیری کنم؟

اگر چه همیشه نمی‌توانید از آسیب‌هایی که باعث ایجاد زخم می‌شوند جلوگیری کنید، می‌توانید خطر ایجاد اسکار پس از آسیب را کاهش دهید. اگر جای زخم ایجاد شود، مراقبت دقیق می تواند جای زخم را کمتر به چشم بیاورد.

برای کاهش خطر اسکار، باید:

به پزشک خود مراجعه کنید: اگر زخمی دارید که ممکن است جای زخم باقی بماند، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به بخیه ها یا پانسمان زخم برای نگه داشتن پوست در حین بهبود نیاز داشته باشید. بخیه ها می توانند جای زخم را به حداقل برسانند. هنگام مراقبت از بخیه حتماً دستورالعمل های ارائه دهنده خود را دنبال کنید. بسته به نوع و محل زخم ممکن است به آنتی بیوتیک های خوراکی یا موضعی برای جلوگیری از عفونت نیاز داشته باشید.

زخم را تمیز کنید: محل را با آب و صابون بشویید. هرگونه کثیفی یا خون خشک شده را پاک کنید و روی زخم بانداژ کنید تا میکروب ها از بین بروند. با بهبود زخم حتماً بانداژ را مرتباً عوض کنید.

زخم را مرطوب نگه دارید: استفاده از ژل نفتی یا پدهای سوختگی مرطوب از خشک شدن بیش از حد زخم و ایجاد دلمه جلوگیری می کند. دلمه می تواند جای زخم را بدتر کند.

از آن در برابر آفتاب محافظت کنید: جای زخم را بپوشانید یا برای محافظت از آن از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند جای زخم را تیره تر کند. قرار گرفتن در معرض مکرر خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد.

به تغذیه خود ادامه دهید: داشتن سطوح پایین ویتامین D یا C در سیستم شما می تواند جای زخم اسکار را بدتر کند و شما به پروتئین با کیفیت بالا و کافی در رژیم غذایی خود نیاز دارید تا به پوست شما کمک کند آنچه را که برای بهبودی لازم است بسازد.