تغذیه مناسب برای بهبود یافتن زخم

تغذیه مناسب برای بهبود یافتن زخم و حمایت تغذیه ای باید به عنوان بخش اساسی مدیریت زخم در نظر گرفته شود. تغذیه نامناسب قبل یا در طول فرآیند بهبودی می تواند بهبود را به تاخیر بیاندازد و درمان زخم را مختل کند و زخم را مستعد شکستگی کند. شواهد قابل توجهی وجود دارد که از نقش اساسی تغذیه در بهبود زخم حمایت می کند.

بهبود زخم یک فرآیند پیچیده است – به زبان ساده، فرآیند جایگزینی بافت آسیب دیده با بافت جدید تولید شده توسط بدن است که نیاز به افزایش مصرف انرژی و مواد مغذی خاص از جمله پروتئین دارد. هنگامی که بدن زخمی را تحمل می کند، بدن هورمون های استرس ترشح می کند و متابولیسم تغییر می کند تا مواد مغذی مورد نیاز ناحیه آسیب دیده را تامین کند – این به عنوان فاز کاتابولیک شناخته می شود. اگر فاز کاتابولیک طولانی شود و/یا بدن با مواد مغذی کافی تامین نشود، بدن می‌تواند وارد وضعیت سوء تغذیه پروتئین (PEM) شود.

سوء تغذیه پروتئین-انرژی زمانی است که جذب ناکافی یا مختل پروتئین و انرژی وجود دارد. باعث می شود بدن پروتئین را تجزیه کند تا از آن برای انرژی استفاده کند و باعث کاهش عرضه اسیدهای آمینه مورد نیاز برای حفظ پروتئین های بدن و بهبودی شود. این باعث از دست دادن توده بدون چربی بدن می شود. سوء تغذیه پروتئین ممکن است به طور مستقیم با زخم هایی که در حال بهبود نیستند مرتبط باشد. می توان آن را به عنوان شاخص توده بدنی پایین (BMI) یا کاهش وزن غیر عمدی قابل توجه (5٪ یا بیشتر) در ارتباط با از دست دادن چربی زیر جلدی و/یا تحلیل عضلانی تعریف کرد.

از آنجایی که یک فرد توده بدون چربی بیشتری را از دست می دهد ، بهبود یافتن زخم بیشتر به تأخیر می افتد. با از دست دادن 20٪ یا بیشتر ، زخم ها شروع به رقابت با عضلات برای مواد مغذی می کنند.

نکات مهم در مورد تغذیه و بهبود یافتن زخم

تعدادی از مواد مغذی وجود دارند که نقش مهمی در بهبود یافتن زخم دارند. در زیر خلاصه ای از این مواد مغذی آورده شده است:

پروتئین

پروتئین برای نگهداری و ترمیم بافت بدن ضروری است. سطوح پایین پروتئین باعث کاهش رشد کلاژن می شود و روند بهبود زخم را کند می کند. سطح پروتئین کافی به دستیابی به سرعت بهبود زخم کمک می کند. مصرف کلی انرژی نیز مهم است، زیرا اگر نیازهای انرژی برآورده نشود، بدن از پروتئین برای انرژی استفاده می کند تا برای بهبود زخم.منابع پروتئین شامل گوشت قرمز و سفید، ماهی، تخم مرغ، جگر، محصولات لبنی (شیر، پنیر و ماست)، لوبیای سویا، حبوبات، آجیل و دانه ها می باشد.

انرژی

منابع اصلی انرژی برای بدن انسان – و برای التیام زخم – کربوهیدرات ها و چربی ها هستند. نیاز اصلی برای انرژی از زخم توسط سنتز کلاژن تولید می شود. با توجه به افزایش اندازه و پیچیدگی زخم، نیاز به انرژی برای بهبودی افزایش می یابد. غذاهای “پرانرژی” می توانند برای ساکنان زخمی ارزشمند باشند.

چربی ها

چربی‌ها، از جمله چربی‌های تک و چند غیراشباع، سوخت حیاتی برای بهبود یافتن زخم فراهم می‌کنند. چربی ها منبع انرژی ایمن و متمرکز هستند. چربی های کافی برای جلوگیری از استفاده بدن از پروتئین برای انرژی مورد نیاز است. اسیدهای چرب جزء اصلی غشای سلولی هستند و نیاز به اسیدهای چرب ضروری پس از آسیب افزایش می یابد.

منابع خوب چربی برای بهبود یافتن زخم عبارتند از: گوشت، لبنیات پرچرب مانند شیر، پنیر، کره، خامه، ماست، بستنی و روغن ها و چربی های مورد استفاده در پخت و پز یا به عنوان اسپری.مهم است که در طول بهبود یافتن زخم، حفظ وزن را هدف قرار دهید. اگر فردی اضافه وزن دارد، تا زمانی که زخمش به طور کامل بهبود نیابد، نباید برای کاهش وزن تلاش کند. فردی که دچار کمبود وزن است باید سعی کند به اندازه کافی وزن اضافه کند تا او را به محدوده طبیعی برساند.

ال-آرژنین

ال-آرژنین یک اسید آمینه است که دارای خواصی است که برخی از مسیرهای درگیر در بهبود یافتن زخم را بهبود می بخشد، مانند نقش آن در سنتز ساختاری پروتئین. از آنجایی که بدن در طول ترمیم زخم به پروتئین بیشتری نیاز دارد، تقاضا برای اسیدهای آمینه غیرضروری مانند ال-آرژنین به صورت مشروط ضروری می شود. نشان داده شده است که مکمل های غذایی با آرژنین متابولیسم پروتئین را افزایش می دهد، به کاهش از دست دادن عضلات و سنتز کلاژن کمک می کند، که سپس به افزایش قدرت زخم کمک می کند. به همین دلیل است که مکمل های غذایی حاوی آرژنین، مانند آرژینید، ممکن است مفید باشد.

ویتامین C

ویتامین C نقش مهمی در سنتز کلاژن و متعاقب آن ایجاد پیوند متقابل و همچنین تشکیل عروق خونی جدید (رگ زایی) دارد. سطوح کافی ویتامین C به تقویت زخم بهبودی کمک می کند. مشخص شده است که کمبود ویتامین C باعث اختلال در بهبود زخم می شود و همچنین با افزایش خطر عفونت زخم مرتبط است. تحقیقات نشان داده است که مکمل ویتامین C به بهبود زخم فشاری کمک می کند.

ویتامین C بیشتر در میوه ها و سبزیجات به ویژه پرتقال، گریپ فروت، گوجه فرنگی و سبزیجات برگ دار یافت می شود. آب میوه‌های حاوی ویتامین C نیز منبع خوبی هستند، اگرچه اغلب حاوی مقادیر کمی ویتامین C هستند.

ویتامین A

ویتامین A پاسخ التهابی در زخم ها را افزایش می دهد و سنتز کلاژن را تحریک می کند. سطوح پایین ویتامین A می تواند منجر به تاخیر در بهبود یافتن زخم و حساسیت به عفونت شود. استرس یا آسیب جدی می تواند باعث افزایش نیاز به ویتامین A شود. در حالی که مکانیسم های ویتامین A در بهبود زخم هنوز به خوبی شناخته نشده است، واضح است که نقش مهمی ایفا می کند. مصرف مکمل ویتامین A نیاز به احتیاط دارد، زیرا خطر مسمومیت وجود دارد.

ویتامین A در شیر، پنیر، تخم مرغ، ماهی، سبزیجات سبز تیره، پرتقال، میوه های قرمز و سبزیجات یافت می شود.

فلز روی

روی یک عنصر کمیاب است که به مقدار کم در بدن یافت می شود و در بهبود زخم نقش دارد.روی در سنتز پروتئین و کلاژن و در رشد و بهبود بافت نقش دارد. کمبود روی با تاخیر در بهبود زخم، کاهش تولید سلول های پوست و کاهش قدرت زخم همراه است.منابع غذایی روی شامل گوشت قرمز، ماهی و صدف، محصولات شیر، مرغ و تخم مرغ است.

مصرف آهن

آهن یک ماده معدنی است که اکسیژن را به محل زخم می رساند. بنابراین کمبود آهن (هموگلوبین) می تواند روند بهبودی را مختل کند. کمبود آهن همچنین می تواند منجر به اختلال در تولید کلاژن و استحکام زخم شود. بهترین منابع آهن در رژیم غذایی عبارتند از: گوشت قرمز، کله پاچه، ماهی، تخم مرغ، نان سبوس دار، سبزیجات با برگ سبز تیره، میوه های خشک، آجیل و عصاره مخمر.

سایر عوامل مهم

هیدراتاسیون در ترمیم زخم مهم است، زیرا پوست کم آب دارای خاصیت ارتجاعی کمتر، شکننده‌تر و مستعد تجزیه است. کم آبی همچنین باعث کاهش کارایی گردش خون می شود که باعث اختلال در تامین اکسیژن و مواد مغذی زخم می شود. یکی از عوامل خطر اصلی کم آبی، مصرف نامناسب خوراکی است.

چرا تغذیه مناسب برای بهبود یافتن زخم مهم است

تغذیه مناسب برای بهبود یافتن زخم به علت عوامل متعددی از جمله تأمین مواد مغذی مهم، تقویت سیستم ایمنی، و ترمیم بافت‌های زخمی بسیار مهم است. در ادامه به برخی از دلایل اهمیت تغذیه مناسب برای بهبود زخم می‌پردازیم:

تأمین مواد مغذی: برای بهبود سریع‌تر زخم، بدن به مقدار کافی پروتئین، ویتامین‌ها، مواد معدنی و کربوهیدرات نیاز دارد. این مواد مغذی به عنوان سوخت برای فرآیند ترمیم بافت‌های زخمی عمل می‌کنند.

تقویت سیستم ایمنی: مواد مغذی مانند ویتامین C و روی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. سیستم ایمنی قوی‌تر، بهبود سریع‌تر زخم را فراهم می‌کند.

حفظ رطوبت پوست: مصرف کافی آب و مواد مغذی می‌تواند رطوبت پوست را حفظ کند که از مهم‌ترین عوامل در بهبود زخم است. پوست خشک ممکن است فرآیند بهبود یافتن زخم را کند کند.

کاهش خطر التهاب و عفونت: تغذیه مناسب می‌تواند خطر التهاب‌ها و عفونت‌های زخمی را کاهش دهد. مواد مغذی مانند ویتامین A و C به بهبود جریان خون و افزایش خونرسانی به مناطق زخمی کمک می‌کنند.

پیشگیری از تشدید زخم: در برخی موارد مانند زخم‌های دیابتی، تغذیه مناسب می‌تواند از تشدید زخم جلوگیری کرده و عوارض جدی‌تری را جلوگیری کند.

ساخت بافت جدید: پروتئین‌ها در تشکیل بافت جدید برای جایگزین کردن بافت‌های آسیب دیده نقش مهمی ایفا می‌کنند. تغذیه معتدل این فرآیند را تسهیل می‌کند.

به طور کلی، تغذیه مناسب به عنوان یک جزء اساسی از درمان زخم‌ها می‌تواند به بهبود سریع‌تر و کامل‌تر آنها کمک کند. همچنین، توصیه می‌شود که قبل از هر تغییر در رژیم غذایی خود، با پزشک متخصص تغذیه مشورت کنید تا بهبود یافتن زخم با در نظر گرفتن نیازهای خاص شما انجام شود.

غذاهای مناسب برای بهبود یافتن زخم کدامند

منابع پروتئینی: مصرف مواد پروتئینی مانند مرغ، گوشت قرمز (با کمترین چربی)، ماهی، تخم مرغ و لبنیات کم چرب، به ترمیم بافت‌های زخمی کمک می‌کند.

میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر هستند. این مواد به تقویت سیستم ایمنی و ترمیم بافت‌های زخمی کمک می‌کنند. می‌توانید انتخاب کنید:

پرتقال، توت فرنگی و تمشک برای ویتامین C.
سبزیجات تازه مانند سبزی، کاهو و برگ‌های تاریک برای ویتامین‌ها و مواد معدنی.
غلات کامل: مصرف غلات کامل مانند نان کامل و برنج قهوه‌ای به تأمین کربوهیدرات سالم و فیبر برای حفظ سطح قند خون کمک می‌کند.

مواد معدنی: روی و روش‌های دیگری از مواد معدنی مانند زینک و مس می‌توانند به بهبود زخم کمک کنند. می‌توانید این مواد را از غذاها مثل گوشت قرمز، ماهی، برنج قهوه‌ای، و بادام به دست آورید.

آب: مصرف آب کافی برای حفظ رطوبت پوست و بهبود عملکرد کلی پوست بسیار مهم است.

تخم مرغ: تخم مرغ حاوی پروتئین با کیفیت و ویتامین‌های مهمی مانند ویتامین D است که به بهبود زخم‌ها کمک می‌کند.

همچنین، مهم است که مصرف غذاهای پرقند و پرچربی را محدود کرده و از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید، زیرا این عوامل ممکن است فرآیند بهبود را کند کنند و به عفونت زخم‌ها منجر شوند. در هر صورت، قبل از تغییر در رژیم غذایی‌تان، بهتر است با پزشک تغذیه‌ مشورت کنید تا بهبود یافتن زخم با در نظر گرفتن نیازهای شما انجام شود.