آشنایی با زخم عفونی
هر زخمی میتواند عفونی شود و عفونت موضعی کنترل نشده میتوانند بافت های پوست را تحت تأثیر قرار دهند و می تواند منجر به عمیق تر شدن و تشدید آن بشود . هر زخمی روی سطح خود میکروارگانیسم های مختلف (که بیشتر باکتری هستند ولی می توانند شامل قارچ هم باشند ) دارد . اینکه زخم عفونی شود یا نه، به نوع میکروارگانیسم ها (میکروب/ باکتری) موجود در آن و افزایش تعداد آنها و همچنین به سیستم ایمنی بدن میزبان بستگی دارد.
جدول 8-1 اصطلاحات مورد استفاده برای توصیف حضور باکتری بر روی سطح زخم
جدول 8-2 میکروارگانیسم هایی را که بیشتر در زخم های مزمن وجود دارند
بیشتر باکتریها بر اساس ترکیبات دیواره سلولی در دو گروه باکتری های گرام مثبت و گرام منفی قرار میگیرند. این دستهبندی بر اساس برهمکنش متفاوت ترکیبات دیواره سلولی با ترکیبات شیمیایی رنگ، در «رنگ آمیزی گرام» (Gram Staining) انجام میشود.ارگانیسم های گرام مثبت ممکن است اولین باشند که به زخم مزمن حمله می کنند و به دنبال آن باکتری های گرام منفی و سپس بی هوازی ها وارد می شوند.
بوسیله آزمایش بیوپسی بافتی یا سواب میتوان تعداد واحدهای تشکیل دهنده کلنی موجود از باکتری ها و حساسیت ضد میکروبی را تعیین کرد برای انتخاب آنتی بیوتیک، تعیین کرد.
درمان زخم عفونی بستگی به شدت و نوع عفونت دارد. درمان زخم عفونی عموماً شامل مراقبتهای تمیزی و استفاده از داروهای ضدعفونی میشود. در زیر چند روش درمانی را برای زخم عفونی ذکر میکنم:
1. تمیز کردن زخم: ابتدا باید زخم را با آب و صابون ملایم تمیز کنید. از ضربه زدن و دستکاری شدید با زخم خودداری کنید تا عفونت بیشتر نشود.
2. استفاده از ضدعفونیکنندهها: ممکن است پزشک شما یا داروساز شما محلی ضدعفونی کننده تجویز کنند. معمولاً از آنتیبیوتیکها برای کنترل عفونت استفاده میشود.
3. داروهای خوراکی: بسته به شدت عفونت، پزشک ممکن است داروهای خوراکی را نیز تجویز کند. در بعضی موارد، آنتیبیوتیکها خوراکی ممکن است برای کنترل عفونت به کار بروند.
4. تغییر بانداژ: در صورت نیاز، بانداژ زخم را به طور منظم تغییر دهید و در هنگام تغییر بانداژ از روشهای بهداشتی صحیح استفاده کنید.
5. مراقبتهای جانبی: بستگی به شدت زخم و موقعیت آن، ممکن است نیاز به مراقبتهای جانبی داشته باشید. برای مثال، در برخی موارد ممکن است نیاز به انجام جراحی باشد.
با این حال، متخصصان کلینیک دنیای زخم از نظر بالینی نیز میتوانند کلونیزاسیون بحرانی موضعی و سطحی عفونت زخم مزمن که به بافت زخم حمله می کند را تشخیص دهند
علائم و نشانه ها :
• کلونیزاسیون بحرانی سه یا بیشتر از این علایم را خواهد داشت :
• افزایش اندازه استاتیک طول × عرض زخم در یک دوره 2 تا 4 هفته ای اندازه گیری می شود
• افزایش مقدار ترشح
• بافت گرانوله شکننده قرمز روی سطح زخم
• سلول های مرده باقی مانده روی سطح زخم
• بویی که نشان دهنده وجود ارگانیسم های گام منفی یا بی هوازی ها است
• زخم های عفونی سه با بیشتر ازاین علائم را خواهند داشت :
• افزایش اندازه با اندازه گیری طول × عرض
• افزایش دمای 3 درجه فارنهایت یا بیشتر در مقایسه با همان مکان در اندام مقابل
• استخوان در معرض که با استفاده از ابزارهای فلزی تشخیص داده می شود
• نواحی جدید از تجزیه پوست در اطراف حاشیه زخم
• افزایش مقدار ترشح
• اریتم (التهاب) و/یا ورم
• بوي ناشي از زخم پس از پاك كردن
زخم هایی که کلونیزه می شوند، معمولاً می توانند به طور موثر با پانسمان های پاک کننده و ضد میکروبی مدیریت شوند. زخم هایی که علائم عفونت را نشان می دهند به آنتی بیوتیک های سیستمیک و همچنین مراقبت دقیق با پانسمان های ضد میکروبی نیاز دارند.
شکل های 8-1 تا 8-6 زخم ها را با علائم و نشانه های کلونیزاسیون بحرانی موضعی و عفونت اطراف نشان می دهد.
عفونت در زخم میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در ادامه، چندین علت متداول برای ایجاد عفونت در زخم آورده شده است:
1. باکتریها: وجود باکتریها در زخم میتواند عفونت را به وجود آورد. باکتریها میتوانند از محیط اطراف زخم به داخل زخم وارد شوند یا در صورت وجود باکتری در زخم، تعداد آنها افزایش یابد و عفونت را تشکیل دهند.
2. ویروسها: برخی ویروسها میتوانند عفونت در زخم را ایجاد کنند. مانند ویروس هرپس سیمپلکس که عفونت لثه و دهان را ایجاد میکند.
3. قارچها: برخی قارچها نیز میتوانند در زخم عفونت ایجاد کنند، بهخصوص در مواردی که به عنوان نتیجهای از تراشیدگی پوست یا نقص در سیستم ایمنی بدن ایجاد شود.
4. عفونتهای پارازیتی: برخی از عفونتهای پارازیتی میتوانند در زخم ایجاد شوند، به عنوان مثال لاروهای حشرات.
5. اشیا خاردار: در صورتی که اشیای خاردار مثل گیاهان خاردار یا مواد خارجی دیگر در زخم فرو روند، میتوانند باعث عفونت شوند.
6. عدم بهداشت: عدم رعایت بهداشت مناسب در مورد زخم و نقض قوانین بهداشتی، مانند استفاده از ابزارهای ضدعفونی نشده یا شستشوی مناسب دستها، میتواند منجر به عفونت زخم شود.
رول درمان زخم های عفونی در کلینیک دنیای زخم
فهرست
اگر هر یک از نشانه ها و علائم فوق را داشته باشید و حس کردید که زخم شما دچار عفونت شده است، در اسرع وقت باید به کلینیک زخم و به متخصص زخم عفونی مراجعه کنید . متخصص یک نمونه از زخم شما گرفته و آن را به آزمایشگاه ارسال می کند. در پی این آزمایش مشخص می شود که زخم شما با چه نوع میکروبی دچار عفونت شده است. او به شما کمک می کند که زخم خود را تمییز نگه دارید و در صورت لزوم روش درمانی خاصی را برای شما تجویز می کند.
عوارض زخم های عفونی
اگر فردی برای عفونت زخم معالجه نکند ، می تواند این عفونت در سایر نقاط بدن نیز گسترش یابد، که ممکن است منجر به عوارض جدی شود، از جمله:
-
سلولیت:
سلولیت یک عفونت از لایه ها و بافت های عمیق تر پوست است و می تواند باعث تورم ، قرمزی و درد در ناحیه آسیب دیده شود. علائم دیگر می تواند شامل تب ، سرگیجه و حالت تهوع و استفراغ باشد.
-
پوکی استخوان:
پوکی استخوان یک عفونت باکتریایی استخوان است و علائم آن شامل درد ، قرمزی و تورم در ناحیه آلوده است. خستگی و تب علائم دیگری است که ممکن است مبتلایان به استئومیلیت را تحت تأثیر قرار دهد.
سپسیس:
سپسیس یک واکنش ایمنی شدید است که گاهی اوقات با ورود یک عفونت به جریان خون ممکن است رخ دهد. سپسیس می تواند منجر به نارسایی اندام های متعدد شود و تهدید کننده زندگی است.
• از عفونت زخم جلوگیری کنیم
زخمهای عفونی نیازمند مراقبت و درمان مناسب هستند. درمان زخم عفونی شامل استفاده از داروهای ضدعفونی و در صورت لزوم، داروهای ضد التهاب و تسکیندهنده میشود. اما توجه داشته باشید که تشخیص و درمان زخمها توسط یک پزشک متخصص باید صورت گیرد و خوددرمانی توصیه نمیشود.
به عنوان یک مدل زبانی هستم و نمیتوانم داروها را تجویز کنم، اما در زیر چند دسته از داروهای معمولاً استفاده شده در درمان زخم عفونی را برای شما لیست میکنم:
1. ضدعفونیکنندهها: ممکن است پزشک شما مواد ضدعفونی موضعی مانند مرکبات ضدعفونی، آنتیبیوتیکها (مثل نئومایسین و بتادین) یا ضدعفونیکنندههای دیگر را تجویز کند.
2. ضد التهابها: برخی از داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن (مواد ضد التهاب غیراستروئیدی) میتوانند در کاهش التهاب زخم و تسکین درد موثر باشند.
3. آنتیبیوتیکها: در صورتی که زخم عفونی شدید باشد و باکتریها عامل عفونت باشند، پزشک ممکن است آنتیبیوتیکها را تجویز کند. انتخاب آنتیبیوتیک بستگی به نوع باکتری و حساسیت آن به دارو دارد.
همچنین، درمان زخم عفونی شامل مراقبتهای موضعی مانند تمیز کردن زخم، تغییر بانداژ و حفظ زخم در شرایط بهداشتی مناسب نیز است.
جلوگیری از عفونت در زخم های جراحی
هنگامی که شما یک عمل جراحی انجام می دهید ، تیم جراحی اقداماتی را برای جلوگیری از عفونت انجام می دهد. تعدادی کارنیز وجود دارد که می توانید خودتان انجام دهید تا احتمال عفونت را کاهش دهید. مثلا:
- قبل از عمل خود دوش بگیرید یا حمام کنید و خود را با آب و صابون بشویید.
- قبل از عمل تمام جواهرات و لاک ناخن را بردارید.
- زخم را پوشانده و اطراف آن را تمیز نگه دارید. بعد از انجام بیشتر از دو روز می توانید دوش بگیرید.
- اگر متوجه قرمز شدن یا دردناک شدن پوست اطراف زخم شدید ، در اسرع وقت به پزشک یا پرستار خود مراجعه کنید.
- جلوگیری از عفونت زخم های آسیب زا به محض وقوع زخم ، پوست اطراف آن را تمیز کنید.
- اگر فکر می کنید هنوز تکه هایی از اجسام خارجی در زخم وجود دارد ، به پرستار جراحی خود مراجعه کنید.
- اگر این یک زخم بسیار عمیق است ، یا لبه های آن بسیار فاصله دارد ، یا نمی توانید خونریزی را متوقف کنید ، در صورت نیاز به بخیه به نزدیکترین واحد درمانی مراجعه کنید.
- برای کمک به دور نگه داشتن میکروب ها ، از ضدعفونی کننده در اطراف ناحیه زخم استفاده کنید.
- برای محافظت از آن در برابر میکروب ها ،از گاز یا نوعی پانسمان که به زخم می چسبد استفاده نکنید.
- گزش به احتمال زیاد آلوده می شود – در اولین نشانه های این امر به دنبال مشاوره پزشکی باشید. اگر آسیب دیدگی زیاد باشد ، یا زخم های متعدد گزش وجود داشته باشد ، شاید داشتن آنتی بیوتیک نیاز باشد. در این مورد بلافاصله به دنبال مشاوره باشید ، نه اینکه منتظر علائم عفونت باشید.
- اگر فکر می کنید عفونت در حال پیشرفت است ، جراحت را به فورا متخصص نشان دهید.
- در صورت لزوم واکسیناسیون کزاز را انجام دهید.
در تهران، برخی از کلینیکها و مراکز درمانی متخصص در درمان زخمهای عفونی وجود دارند. البته لازم به ذکر است که اطلاعاتم تا سپتامبر ۲۰۲3 به روز است و ممکن است موارد تغییر کرده باشند. در ادامه، تعدادی از کلینیکهای معروف درمان زخم عفونی در تهران را برای شما معرفی میکنم:
1-مرکز برتر : کلینیک تخصصی درمان زخم عفونی دنیای زخم
2. مرکز درمان زخم امام خمینی (ره): یکی از بزرگترین مراکز درمانی زخم در تهران است و در مجموعه پزشکی شهید رجایی واقع شده است. این مرکز با دارا بودن تجهیزات پیشرفته و تخصصی درمان زخمهای عفونی را انجام میدهد.
3. مرکز درمان زخم امام حسین (ع): این مرکز نیز یکی از معتبرترین مراکز درمانی زخم در تهران است که در محل حرم امام حسین (ع) قرار دارد. این مرکز با تیم مجرب پزشکان و تجهیزات پیشرفته، خدمات درمانی زخم را ارائه میدهد.
4. مرکز تخصصی زخمهای سر و گردن: این مرکز در بیمارستان لاله واقع شده است و به تخصص درمان زخمهای سر و گردن میپردازد. تیمی از پزشکان متخصص در این مرکز فعالیت میکنند.
5. مرکز درمان زخم شهید چمران: این مرکز در بیمارستان شهید چمران واقع شده است و خدمات درمانی زخم را ارائه میدهد. تخصصی در زمینه زخمهای عفونی وجود دارد.
لطفاً قبل از مراجعه، با کلینیکها و مراکز درمانی مذکور تماس بگیرید و اطلاعات بروز را درب